วาล์วควบคุมลมหรืออุปกรณ์ที่มีหน้าที่ในการควบคุมเส้นทางการเคลื่อนที่ของลมอัดให้ไปยังตำแหน่งหรือทิศทางที่ต้องการ การใช้งานส่วนใหญ่มักจะต้องนำไปติดตั้งร่วมกับอุปกรณ์อื่น ๆ เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งอุปกรณ์สำคัญที่ขาดไม่ได้ในงานระบบต่าง ๆ เลยก็ว่าได้ หากคุณอยากทำความรู้จักวาล์วควบคุมทิศทางให้มากขึ้นวันนี้เราจะพาไปดูว่าหลักการทำงานเป็นยังไง ส่วนประกอบสำคัญมีอะไรบ้างและมีกี่รูปแบบ
วาล์วควบคุมลมมีหลักการทำงานอย่างไร
ก่อนจะไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับส่วนประกอบและรูปแบบของวาล์วควบคุมลมมาดูกันก่อนว่าหลักการทำงานของอุปกรณ์ชนิดนี้เป็นอย่างไรโดยหน้าที่หลัก ๆ คือการควบคุมทิศทางการไหลของลมอัดโดยอาศัยการควบคุมอุปกรณ์ที่มีชื่อว่าก้านสูบของกระบอกลมให้เคลื่อนที่เข้าหรือออกโดยใช้แรงลมนั่นเอง
ส่วนประกอบพื้นฐาน
ส่วนประกอบพื้นฐานของวาล์วควบคุมลมหลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 6 อย่างและมีหน้าที่ต่างกัน ดังนี้
1. Housing หรือ body
มีหน้าที่ในการบรรจุหรือห่อหุ้มอุปกรณ์ต่าง ๆ ของวาล์วควบคุมทิศทาง
2. Ports
เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับเชื่อมต่ออุปกรณ์ต่าง ๆ เข้าด้วยกัน ตัวอย่างพอร์ต เช่น ข้อต่อท่อลม
3. Spool
มีหน้าที่สำคัญในการกำหนดทิศทางการไหลของลมอัด
4. Spring
มีหน้าที่ดัน Spool ให้เคลื่อนที่กลับมาอยู่ในตำแหน่งเดิมเพื่อเริ่มต้นใช้งานอีกครั้ง
5. อุปกรณ์ที่ใช้ในการเปลี่ยนทิศทางการไหลของลมให้ไปในทิศทางที่ต้องการ
เช่น ขดลวดโซลินอยด์ ก้านขันโยก สวิตซ์เท้า ฯลฯ
6. Connector
หรือพอร์ตเชื่อมต่อทางไฟฟ้าที่ใช้สำหรับต่อกับอุปกรณ์จำพวก Controller
มีกี่แบบ
สำหรับรูปแบบของวาล์วควบคุมลมแบ่งตามลักษณะการสั่งงานของวาล์วหลัก ๆ มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 3 แบบ ได้แก่
- วาล์วควบคุมทิศทางแบบ Manual Valve ส่วนใหญ่นิยมใช้ในการออกแบบเครื่องจักรที่ต้องมีปุ่มกดหรือสวิตซ์ในการกดเปิดปิดเพื่อใช้งาน โดยอาศัยอุปกรณ์ควบคุมการเปิดปิด เช่น คันโยก สวิตซ์แบบเหยียบ สวิตซ์แบบกดติดปล่อยดับ เป็นต้น
- วาล์วควบคุมทิศทางแบบ Directional Control Valve สำหรับหน้าที่หลัก คือ ควบคุมทิศทางลมแต่ลักษณะการสั่งการจะถูกสั่งด้วยขดลวดไฟฟ้าโซลินอยด์หรือแรงดันลมโดยมีรูปแบบการสั่งการหลายแบบ เช่น 3/2, 4/2, 5/2, 5/3 เป็นต้น
- วาล์วควบคุมทิศทางแบบ Fluid Control Valve เป็นวาล์วมีความสามารถในการควบคุมทิศทางลมอัดหรือของไหลผ่านการสั่งการโดยขดลวดไฟฟ้าโซลินอยด์วาล์วแบบ 2/2 ทางโดยแบ่งตามสถานะของวาล์วได้ 2 แบบ คือ แบบเปิดโซลินอยด์วาล์วแบบ 2/2 ทาง และแบบปกติปิดโซลินอยด์วาล์วแบบ 2/2
สรุปได้ว่าวาล์วควบคุมลมคืออุปกรณ์ที่มีความสำคัญในการควบคุมทิศทางการไหลของของไหลเพื่อให้ไปในตำแหน่งหรือทิศทางที่ต้องการ โดยอาศัยการสั่งการจากขดลวดไฟฟ้าโซลินอยด์เป็นหลักนั่นเอง